Seçimlerle birlikte önemli bir dönüm noktası daha atlatıldı. Üretici için seçimler özellikle önem taşıyordu çünkü hububatta taban fiyatların açıklanması seçim sonrasına bırakılmıştı. Nitekim beklenen açıklama salı günü geldi.
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin alım fiyatları, ekmeklik buğdayda ton başına 8 bin 250 lira, arpada ise 7 bin lira olarak açıklandı. Ayrıca bakanlık tarafından çiftçi kayıt sistemine kayıtlı tüm üreticilere buğday için ton başına 1000 lira, arpa için ton başına 500 lira hububat üretim primi destek olarak verileceği de belirtildi.
Üretici açısından taban fiyatların belli olması önemliydi çünkü kuru yerlerde arpa hasadı başlamıştı ve fiyat bilinmediği için hasadını yapan üretici ürünü hemen satmak zorunda kalıyordu. Üreticilerin öncelikleri arasında taban fiyatların erken belirlenmesi önemli bir yer tutuyor. Büyük sulama projelerinin bitirilmesi, destekler ve ithalatın azaltılıp yerli üretime öncelik verilmesi de beklentiler arasında.
Ürün satış fiyatlarının enflasyon düşük çıksın diye baskılandığını söyleyen Antakya Ziraat Odası Başkanı Mehmet Muzaffer Okay, gübrecinin, ilaççının, akaryakıtçının ve çalışanın para beklediğini söylüyor ve üreticinin önünü göremediğinin altını çiziyor.
“Sulama projeleri bitirilmeli”
Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İpar da sulama projelerine dikkat çekiyor. GAP’ın bitirilmesiyle bölgede milyonlarca dönüm arazinin sulanacağını kaydeden İpar, “Bunu hayata geçirdiğimizde buğdaydaki dışa bağımlılığımızı kapatabiliriz. Türkiye’de üretilen pamuğun yüzde 46’sı Urfa’da üretiliyor. Türkiye’nin üretimi kendi ihtiyacının yarısını karşılayabiliyor. Sulamayla bu açık kapatılabilir ” diyor.
Girdi maliyetlerinin yüksekliğine dikkat çeken İpar, “Sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte hareket edilmeli. Dünya ile rekabet edeceksek STK’lar desteklenmeli. Çiftçiyi destekleyecek tarım politikası olmalı ve destekler aracıların değil direkt çiftçinin cebine girmeli. Ürün fiyatlarının ekim döneminde belirlenmesi iyi olur. Fiyat belli olmadan çiftçi hasada girince ürünü satmak zorunda. Depo kirası veremiyor. Sonra tüccarın eline düşüyor” diye konuşuyor.
Şanlıurfa Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Mustafa Yılmaz da sektörün önceliklerini; “Üreticinin karşılaştığı sıkıntılar çok. Öncelikli konular arasında girdi maliyetleri, destekler, çiftçilerin eğitimi, ziraat mühendislerinin ataması bulunuyor” şeklinde sıralıyor.
Pamukta sıkıntı var
Urfa bölgesindeki üreticinin ilk etapta yaşadığı sorunlardan biri pamuk. Hava koşulları nedeniyle pamukta sıkıntı olduğu belirtiliyor. Yılmaz, “Bazı yerlerde üretici toprak bakımını iyi yapamıyor, bozkurt zararlısı çok var. Üretici tekrar ekmek zorunda kalıyor. Tohum yüksek fiyattan satılınca üretici 2. kez almakta zorluk yaşıyor” diyor.
Üretici ve tüketicinin ortak gündemi: Et ve süt
Üreticinin de tüketicinin de aylardır gündeminde et ve süt fiyatları var. Üretici fiyatların maliyetleri kurtarmadığını, tüketici ise fiyatların çok arttığını söylüyor. Ulusal Kırmızı Et Konseyi verilerine göre ESK hariç dana bıçak yağsız kilo fiyatı ortalama 228,24 lira oldu.
Bu rakam geçen yıla göre yüzde 135, geçen aya göre yüzde 9 artış anlamına geliyor. Kuzu fiyatlarında ise geçen aya göre yüzde 2 oranında gerileme olurken geçen yıla göre artış oranı yüzde 102 oldu. Kuzu bıçak yağsız kilo fiyatı 1 Haziran itibarıyla 191,75 lira olarak gerçekleşti. Ay sonunda Kurban bayramı olması nedeniyle gözler kurbanlıklarda. Fiyatların 60 ila 100 bin lira arasında değiştiği belirtiliyor.
Kasaplar Federasyonu’nun yaptığı açıklamada ise küçükbaş hayvanların 7 bin TL, büyükbaşların ise 84 bin TL’den başlayacağı belirtildi. Sütte de fiyat üretici açısından maliyetin altında olarak değerlendiriliyor. Ulusal Süt Konseyi’nin tavsiye fiyatı 2022 yılı 15 Ekim tarihinden bu yana değişmedi. Fiyat o tarihte 8,5 lira olarak belirlenmişti. Üretici artan yem maliyetleri nedeniyle süt fiyatlarının da güncellenmesini talep ediyor.
