Türkiye-Suriye normalleşme süreci: Dışişleri bakanlarının Moskova görüşmesinden beklentiler neler?

Türkiye ile Suriye arasında savunma bakanları ve istihbarat başkanları düzeyinde yürütülen normalleşme süreci bugün Türk, Suriyeli, Rus ve İranlı dışişleri bakanlarının yapacağı görüşmeyle siyasi bir zemine taşınmış olacak.

Daha önce gayri resmi ortamlarda birkaç kere görüşen Türk ve Suriyeli dışişleri bakanları Çavuşoğlu ve Faisal Mikdad ilk defa resmi bir şekilde bir araya gelecekler.

Toplantıyla ilgili Türk Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Söz konusu toplantıda, Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi hakkında görüş alışverişinde bulunulması, terörle mücadele, siyasi süreç, sığınmacıların gönüllü, güvenli ve onurlu dönüşleri de dahil olmak üzere insani konuların ele alınması planlanmaktadır.” denildi.

Moskova’daki dörtlü görüşmede Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun yanı sıra Suriye Dışişleri Bakanı Faisal Mikdad, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdüllahinyan da yer alacak.

Suriye’de 2011’de başlayan iç savaş sırasında muhalifleri destekleyen Ankara ile Şam arasındaki ilişkiler tamamen kopmuştu.

Akar, Türk basınına yaptığı açıklamalarda, Şam yönetiminin özellikle Suriyelilerin evlerine dönme konusunda Ankara ile işbirliğine yakın olduğunu açıklamıştı.

Bu nedenle, dört dışişleri bakanını bugün gerçekleştirecekleri görüşme hem zamanlaması hem de içeriği bakımından dikkat çeken bir özellik kazandı.

Seçimlerden hemen önce gelen görüşme

Çavuşoğlu ve Mikdad’ın Moskova görüşmesinin zamanlama açısından iki önemli unsuru ön plana çıkıyor. Birincisi, bu görüşmenin Türkiye’de kritik cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerden sadece 4 gün önce gerçekleşecek olması.

Diplomatik kaynaklara göre, Suriye yönetimi Türkiye ile normalleşme açısından daha somut adımları seçimler sonrasında ortaya çıkacak tabloya göre atmak istiyor. Türkiye’de sayıları 4 milyona yaklaşan Suriyeli mültecilerin evlerine geri döndürülmesi konusunun seçim kampanyaları sırasında sürekli gündeme getirilen bir konu olması da Şam’ı bu süreçle ilgili daha temkinli davranmaya ittiği yapılan değerlendirmeler arasında.

Ankara’dan yapılan açıklamalara karşın seçimler öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad arasında bir liderler görüşmesi olmaması da seçim takvimiyle bağlantılı bir duruma işaret ediyor.

Şam’ın pozisyonunu geçmişe oranla daha güçlendiren ikinci gelişme ise Arap Birliği’ne yeniden kabul edilmesi oldu. 2011’de başlayan iç savaşta Şam yönetiminin kullandığı orantısız güç ve bir milyonu aşkın sivilin ölümüne neden olan askeri müdahaleler nedeniyle Arap Birliği’ndeki üyeliği dondurulan Suriye, Arap dayanışmasının en önemli merkezlerinden olan birlikteki eski statüsünü kazanmış oldu.

Arap Birliği, Türkiye’nin Irak ve Suriye topraklarında yürüttüğü terörle mücadele operasyonlarına karşı çıkmasıyla bilinen bir örgüt. Suriye’nin Türkiye ile bundan sonraki süreçte yapacağı müzakereler açısından bu örgütün desteğini alması önemli bir kazanımı olarak değerlendiriliyor.

Gündemde hangi başlıklar var?

Ankara’nın gündeminde üç önemli başlık bulunuyor. Bunların en başında terörle mücadele konusu geliyor. Türkiye, özellikle Fırat’ın doğusunda kontrolü elinde bulunduran Halk Savunma Birlikleri’nin (YPG) Suriye’yi bölmek amacında olduğunu, ABD ile sürdürdüğü askeri ve siyasi ortaklığı da bu amaçla kullandığını düşünüyor.

YPG’nin, ABD ve AB tarafından terör örgütü ilan edilen PKK’nın Suriye kolu olduğunu, bu nedenle terörist olarak değerlendirilmesini savunan Ankara, Şam ile bu konuda işbirliği yapma arayışında olduğunu saklamıyor.

Suriye ise bu konuda herhangi bir işbirliğine girişmeden önce topraklarında yer alan Türk askerinin çekilmesi koşulunu öne sürüyor. Türkiye bunun olamayacağını, Türk askerinin çekilmesi durumunda boşluğun Suriye ordusu tarafından değil terör örgütleri tarafından doldurulacağını savunuyor.

Ancak koşulların son 10 senede tamamen değişmesi ve bölgenin DAEŞ dahil başka radikal terör unsurlarını da barındırmıyor olması nedeniyle bu protokolün güncelliğini yitirdiği Ankara tarafında seslendiriliyor. Siyasi alanda uzlaşı adımlarını atmak için güvenlik protokollerinin sağlanmış olması tarafların üzerinde durduğu önemli bir gelişme olarak görülüyor.

Suriyelilerin geri dönüşü de masada

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, görüşmeden bir gün önce Türk basınına yaptığı açıklamalarda, savaştan kaçan Suriyelilerin ülkelerine geri dönmesinin masaya getireceği önemli unsurlar arasında olduğunu kaydetti.

“Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönmelerini görüşüyoruz ama bunların dönebilmesi için de zeminin hazırlanması gerek,” ifadelerini kullanan Bakan Çavuşoğlu, resmi kayıtlara göre sayıları 3,6 milyonu bulan Suriyelilerin peyderpey dönüşünü sağlayacak bir programa ihtiyaç olduğunu kaydetti.

Bakana göre geri dönüş için öncelikle Şam yönetimi ile işbirliği gerekiyor. Aynı zamanda geri dönüşü takip etmesi ve insani yardımların organize edilmesi için BM ve ilgili ajanların sürece katılması ayrıca Avrupa Birliği’nin de devrede olması gerekli unsurlar.

“Rejim genel anlamda Suriyelilerin dönmesini istiyor. Ama önemli olan güvenliğin sağlanması. Rejimin bunu sağlayacak kapasitesi yok maalesef,” diyen Çavuşoğlu, rejimin çıkardığı aflarla geri dönecek Suriyelilerin kötü muameleye tabi olmayacağı güvencesi verdiğini anımsattı.

Ancak Çavuşoğlu’na göre Türkiye’deki tüm Suriyelilerin geri döneceğini iddia etmek yanıltıcı. Bakan, “Yüzde yüzünün döneceğini söylemek doğru olmaz, yanıltıcı olur. Vatandaşlık alan var, statüleri olan var. Ama epeyce geri dönmesi gereken Suriyeliler de var,” ifadelerini kullandı.

Uluslararası hukuka göre mülteciler zorla ülkelerine geri döndürülemiyor. Geri dönüşler güvenli, gönüllü ve onurlu bir şekilde gerçekleşmeli.

Siyasi süreç canlanır mı?

Ankara’nın Şam’dan talepleri arasında BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararınca işletilmesi gereken ancak şu ana kadar ilerleme sağlanmamış olan siyasi sürecin canlandırılması da var.

BM kararına göre Şam yönetimi, muhalifler ve sivil toplumun oluşturduğu 150 kişilik komite ve onun altında oluşturulmuş 45 kişilik anayasa yazım komitesi, Suriye’de iç savaşın siyasi yollarla sonlanmasını sağlayacak bir çalışma içinde. Ancak Şam yönetiminin engellemeleri nedeniyle komiteler anlamlı bir ilerleme kaydedemediler.

Türkiye, Suriye yönetimiyle yürüttüğü sürecin muhaliflerin aleyhine bir sonuç yaratmayacağı güvencesini veriyor, ancak Şam tarafından bu siyasi sürece canlılık kazandıracak bir adım henüz gelmedi.

Şam’ın Arap Birliği’ne geri dönmüş olması, Türkiye’de hem iktidar hem de hükümete gelmek isteyen muhalefetin Suriyelilerin geri dönüşü için müzakere etmeye hazır olması da bu isteksizliğin nedenleri arasında görülüyor.

Diplomatik çevrelerde yapılan değerlendirmeler, Suriye’de Beşar Esad yönetiminin iktidarını zayıflatacak herhangi bir adım atmaya yanaşmayacağına işaret ediyor.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

slotbar
superbahis
timebet
tipobet
tumbet
vdcasino
vevobahis
bahiscom
casibom giriş
lidyabet giriş
lidyabet
jojobet
betmarlo giriş
marsbahis giriş
betcup giriş
bets10
Asyabahis
betmoon
betnano
limanbet
dinamobet
1xbet
nakitbahis
ngsbahis
bahigo
onwin
paribahis
perabet
piabet
pinup
pulibet
redwin
sahabet
bahigo
perabet
ngsbahis
onwin
bahiscom
paribahis
belugabahis
tipobet
piabet
pulibet
sahabet
bahigo
limanbet
makrobet
mariobet
meritking
mobilbahis
mostbet
cratosslot
sekabet
dinamobet
bahigo
perabet
ngsbahis
onwin
bahiscom
paribahis
belugabahis
tipobet
bahigo
onwin
bahigo
betcup
matbet
mariobet
mariobet
setrabet giriş
supertotobet giriş
tarafbet giriş
tipobet giriş
tulipbet giriş
tümbet giriş
vdcasino giriş
winxbet giriş
betpark
betroad
bets10
bettilt
betvole
casibom
casinomaxi
casinoper
dinamobet
grandpashabet
goldenbahis
holiganbet
hovardabet
imajbet
interbahis
jojobet
asyabahis
bahsegel giriş
bahsegel giriş
casibom giriş
betvole
casibom
bets10
casinomaxi
casinomaxi
casinoper
cratosslot
dinamobet
dumanbet
grandpashabet
betvole
casibom
bets10
casinomaxi
casinomaxi
casinoper
cratosslot
dinamobet
dumanbet
grandpashabet
superbetin
sekabet giriş
Deneme bonusu
avcılar escort
esenyurt escort
bahçeşehir escort
beylikdüzü escort
bakırköy escort
halkalı escort
şirinevler escort
şişli escort
istanbul escort
esenyurt escort
avcılar escort
tuzla escort
tarafbet
betist giriş
showbet
xslot giriş
favorislot
barn festival
pragmatic slot oyunları
radissonbet
egt oyna
betmarlo
floating dragon oyna
bonus hunt" rel="dofollow">bonus hunt">bonus hunt
aresbet
tombala oyna
wild wild riches oyna
betibom
dog house megaways
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
wild west gold oyna
markaj giriş
trwin giriş
altıncasino
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
sugar rush oyna
hiperwin
sweet bonanza oyna
diyarbet
diyarbet
mrbahis
favorislot
markaj giriş
trwin
big bass bonanza oyna
gates of olympus oyna
egt oyna
favorislot
markaj giriş
trwin
betingo
bahisbudur
casi pol
casipol giriş
casipol giriş
casipol
casipol
romabet
mrbahis
casipol şikayetvar
casipol giriş
casipol twitter
casipol şikayet
casipol
casipol güncel giriş
casipol güncel
casipol giriş
casipol girişi
Deneme bonusu veren siteler
Deneme bonusu veren siteler
erzurum escort
Casino Siteleri
romabet
matadorbet
markajbet
asyabahis
slotbar
xslot
rexbet
romabet
sahabet
savoybetting
savoybetting
sekabet
setrabet
tipobet tarafbet sekabet süperbetin süpertotobet tulipbet tümbet vdcasino onwin onbahis oleybet norabahis neyine giriş
Pendik Escort
venüsbet
winxbet
orisbet
padişahbet
palacebet
paribahis
parmabet
perabet
piabet
pinup
polobet
pusulabet
redwin giriş
kordonbet
ultrabet
kralbet
ligobet
matadorbet
matbet
milanobet
milosbet
mobilbahis
mostbet
mrbahis
nakitbahis
extrabet
favoribahis
favorisen
gobahis
gorabet
grandpashabet
hilbet
ikimisli
imajbet
intobet
jasminbet
jetbahis
jojobet
klasbahis
betorspin
betpark
betpas
betper
betroad
betsat
bettilt
betturkey
betvole
casibom
casinovale
celtabet
dinamobet
discountcasino
dumanbet
elexbet
elitbahis